Tego nie znajdziecie w podręcznikach: Wojny i bitwy na Śląsku

Dlaczego Ślązacy mają uczyć się historii zaboru rosyjskiego? Dlaczego nie mogą uczyć się w szkołach na Śląsku historii Śląska? – pyta Alexander Gościniak w swojej najnowszej książce.

Prezentuje w niej informacje dotyczące wojen i bitew, które toczyły się na Śląsku na przestrzeni ponad 800 lat (1000-1815). Zaledwie jedna jest szerzej znana: bitwa pod Legnicą w 1241 roku, kiedy to zginął Henryk II Pobożny. O pozostałych na lekcjach historii nie mówi się prawie wcale, czemu zdecydowanie przeciwstawia się autor książki "Wojny na terytorium Śląska" pisząc: "W polskich podręcznikach szkolnych do nauki historii pisze się, że pańszczyzna została zniesiona w Królestwie Kongresowym w 1864 roku. To tak jakby historia zaboru rosyjskiego miała charakter nadrzędny nad historią pozostałych obszarów z okresu rozbioru Polski. Śląsk nie był podmiotem rozbioru (...) Pomija się fakt, że na Śląsku zmiana pańszczyzny na czynsz była wprowadzana stopniowo – wybór czynszu był dobrowolny od roku 1799 w dobrach królewskich; od 1808 roku czynsz stał się obowiązkowy. Zniesienie poddaństwa nastąpiło w 1807 roku, zaś w Wielkim Księstwie Poznańskim w 1823 roku".

Przywołując podobne fakty w oparciu o źródła autor wysuwa kolejny argument: Na Śląsku miały miejsce inne zdarzenia militarne, aniżeli w ówczesnej Polsce, której bezpośrednio nie dotknęła ani wojna trzydziestoletnia, ani wojny śląskie. "Ślązacy żyli w innej sekwencji wydarzeń historycznych. Ślązakom obce jest doświadczenie politycznego unicestwienia państwowości. Mieli własnych królów i cesarzy. Byli aktywnymi uczestnikami i prekursorami nowych technologii przemysłowych na kontynencie europejskim. Ich etniczne terytorium należało do bogatszych w Austrii i Prusach. Doświadczyli reformacji i rekatolicyzacji, panowała na ich terytorium tolerancja religijna. Pojmują Kulturkampf jako przejęcie uprawnień kontrolnych państwa nad strukturami kościelnymi czy też wymóg ukończenia studiów uniwersyteckich dla kandydatów na kapłanów, który w efekcie końcowym przyczynił się do wykształcenia światłych duchownych na Śląsku" - argumentuje Alexander Gościniak.

W swojej najnowszej książce podaje kolejne nazwiska władców i dowódców, którzy najeżdżają na Śląsk, a jest to po pierwsze rycerstwo morawskie i Polanie. "Toczył tu walki Bolko V Husyta zwany Heretykiem i Prokop Wielki. Maszerowały i walczyły tutaj wojska szwedzkie w toku wojny trzydziestoletniej. Najeżdża terytorium Śląska Kazimierz III Wielki. Grasuje Puta III. Działania militarne prowadzili: generał Piccolomini, generał Colloredo, Taboryci, Dobiesław Puchała, Barbarossa, Posadowsky, generał kawalerii Lucchesi von Marquis, książę Esterhazy, generał Petazzi, generał Luzinsky, generał Bevern" i wielu innych. Bitwy toczyły się na całym terytorium Śląska, m.in. pod Żorami, Rybnikiem i w Krzanowicach.

Poszczególne konflikty militarne autor przedstawia w przejrzystej, wręcz podręcznikowej formie, opartej o mapki i tabelki, w których wyszczególnione są krótko strony konfliktu, przebieg walki, jej wynik, poszkodowani, a także krótkie biogramy dowódców. I tak na przykład w 1473 roku miało miejsce oblężenie Żor. Przeciwko sobie stanęły księstwa karniowskie i wodzisławskie, rybnickie, żorskie i pszczyńskie z jednej strony, a królestwo Węgier i księstwa raciborskie, ziębickie, cieszyńskie oraz opawskie z drugiej strony. Obroną Żor dowodzili Jan IV Karniowski i Wacław III Rybnicki zaś po stronie węgierskiej dowódcą generalnym był Wacław Kropacz z Niewiadomia (Václav Kropáč z Nevědomí), zaś dowódcą sojuszniczym - Wiktoryn z Pobieradów (Viktorin Opavsky).

"Publikacja powstała w celu opisania i usystematyzowania wybranych zdarzeń militarnych i przemarszów wojsk o nie śląskiej proweniencji z lat 1000-1815, począwszy od Morawian, Mongołów, Polaków, Lisowczyków, Pandurów, Husytów, Szwedów, Węgrów, Chorwatów, Bawarczyków, Saksończyków, a na wojskach napoleońskich, austriackich i pruskich skończywszy" – podsumowuje publikację jej autor. Książka jest dostępna w księgarni Orbita, na rynku w Rybniku.

W odpowiedzi na pytania Czytelników informujemy, że rybnicka księgarnia prowadzi również sprzedaż wysyłkową i bez problemu można zamawiać publikację. Więcej na stronie:  ksiegarniaorbita.pl