Wystawa została przygotowana przez Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu. Prezentowane są rezultaty badań wykopaliskowych przeprowadzonych na ciałopalnym cmentarzysku w Domasławie pod Wrocławiem - odkryć w tym miejscu dokonano, kiedy prowadzona była budowa obwodnicy Wrocławia w latach 2006-2008. Wykopaliska prowadził zespół badań ratowniczych z wocławskiego oddziału IaiE PAN pod kierunkiem prof. Bogusława Gedigi.
Kto właściwie zostawił po sobie te groby? Pochodzą one z 8-6 wieku przed Chrystusem. W historii powszechnej kojarzymy ten okres z wielką kolonizacją prowadzoną nad Morzem Śródziemnym przez Greków oraz z podbojami Nowego Państwa Asyryjskiego na Bliskim Wschodzie. Czy jednak u nas nie działo się wtedy nic ciekawego? Aby to wyjaśnić musimy cofnąć się jeszcze dalej w czasie – do epoki brązu. W połowie 2 tysiąclecia p.n.e. rozpowszechniły się znad Dunaju tzw. kultury mogiłowe, które stworzone zostały przez grupy koczowników skupiających swoje terytoria wokół cmentarzy. Jedna z odmian takiej kultury objęła ze Śląska i Wielkopolski większość obszaru dzisiejszej Polski. Około 1300-1200 r.p.n.e. nastąpiły w całym starożytnym świecie epoki brązu katastrofalne zmiany. Wielka wędrówka Ludów Morza zniszczyła cywilizację mykeńską i hetycką oraz zagroziła nawet Egiptowi. Kraj faraonów co prawda przetrwał, ale od tego momentu nigdy nie odzyskał już swojej dawnej pozycji. Impulsem do tej wędrówki mogły być przemiany w Europie – na ogromnych obszarach od Anglii i Hiszpanii po Polskę i Węgry rozpowszechnił się zwyczaj palenia ciał zwłok. Dotychczasowi koczownicy stworzyli system osad i zajęli się głównie rolnictwem. Przypuszczalnie powstał więc ogromny obszar połączony jakimiś wspólnymi wierzeniami zwany kulturą pól popielnicowych, a jej odmiana na obszarze dzisiejszej Polski, Czech i wschodnich Niemiec określana jest jako kultura łużycka. To właśnie kultura łużycka stworzyła osadę w Biskupinie.
Upowszechnienie żelaza doprowadziło do dalszych zmian. W 8 wieku p.n.e. w zachodniej części kultur pól popielnicowych zagrożenie przez najazdy koczowników atakujących znad Morza Czarnego (Kimmeriowie) oraz kontakty ze światem greckim spowodowały przemiany kulturowe i stworzenie tzw. kultury halsztackiej, która zajęła obszar od Francji po basen Dunaju. Nie wiemy, jak nazywały się ludy tworzące kulturę halsztacką, wiadomo jednak, że w następnych wiekach rozwinęły się tam znane z historii ludy: na zachodzie Celtowie (Keltowie, Galowie), a na wschodzie Trakowie i Ilirowie. Z tego też obszaru Celtowie rozpoczęli swoje podboje. Ludność ta uruchomiła ośrodki produkcji metalurgicznej (brązu i żelaza) oraz wielkie i zaawansowane kopalnie soli. Szczególnie jednak charakterystyczne było powstanie bogatej arystokracji – często chowanej w grobach przykrytych kurhanami. Do grobu wkładano drogocenne przedmioty, a czasem zmarłych chowano na wozach!
Właśnie z tego okresu pochodzi znalezisko z Dobrosławia, gdzie znaleziono 755 grobów popielnicowych ludności kultury łużyckiej z okresu halsztackiego. Ich wyposażenie świadczy o tym, że ludność kultury łużyckiej na naszych terenach szybko przyjęła wpływy kultury z Europy zachodniej i utrzymywała z tamtejszą ludnością szerokie kontakty. Na wystawie możemy zobaczyć znalezione w grobach piękne ozdoby (naszyjniki, bransolety, szpile, przybory toaletowe), uzbrojenie (miecze i groty) oraz wspaniały zbiór malowanej ceramiki. Wystawa potrwa jeszcze tylko do końca sierpnia. Takiej okazji nie można przegapić!
Komentarze