Na pytania Czytelników odpowiada Beata Sikora-Nowakowska, rzecznik prasowa Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach.
Co z zaległym urlopem wypoczynkowym? Kiedy pracodawca powinien udzielić urlopu za 2014 rok?
Problem się powtarza. Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy wykazały, że wzrasta odsetek pracodawców, którzy nie udzielają pracownikom urlopów wypoczynkowych w roku, w którym nabywają oni do nich prawo. Nie udzielają też urlopów zaległych. Wynika to z zatrudnienia zbyt małej liczby pracowników w stosunku do potrzeb firmy. Tymczasem zgodnie z art. 161 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Urlopy, które nie zostały wykorzystane zgodnie z ustalonym planem urlopów lub w terminie uzgodnionym z pracownikiem, stają się urlopami zaległymi, które powinny być udzielone najpóźniej do 30 września. Termin ten zostanie zachowany, jeżeli pracownik zacznie z nich korzystać najpóźniej 30 września danego roku kalendarzowego. Nieudzielenie przez pracodawcę zaległego urlopu do końca września nie powoduje utraty prawa do urlopu, nie upoważnia jednakże pracownika do samodzielnego skorzystania z urlopu wypoczynkowego.
Czy pracownik może zrzec się prawa do urlopu ? Czy pisemna umowa pomiędzy pracownikiem a pracodawcą o zrzeczeniu się prawa do urlopu jest ważna?
30 września to ustawowy termin, którego nie możemy wydłużać przez jakąkolwiek czynność prawną, dotyczy to pracodawcy i pracownika.
Jeśli pracownik jest w trudnej sytuacji życiowej, to czy może zrezygnować z części urlopu w zamian za wypłatę pieniędzy za urlop?
Nie. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego. Wypłata ekwiwalentu pieniężnego jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy pracownik nie wykorzysta urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu, powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy w naturze.
Pracownikowi pozostało np. 10 dni urlopu sprzed czterech lat – urlop przepadł, przedawnił się ? Czy pracownik może wystąpić jeszcze z wnioskiem i do kiedy?
Roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem trzech lat. Roszczenie o urlop wypoczynkowy przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne. Rozpoczęcie biegu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje, albo najpóźniej z końcem 30 września – jeśli urlop został przesunięty z ważnych przyczyn leżących po stronie pracownika. Przedawnienie powoduje, że pracownik nie może dochodzić realizacji swojego prawa. Wakacje pracownik może rozpocząć 28 września – w poniedziałek, lub rozpocząć urlop 30 września – w ostatnim dniu roboczym ostatniego kwartału.
Masz pytanie do PIP? Pisz na adres redaktor@nowiny.rybnik.pl.
Komentarze